Wanneer we met onze gasten over de Extremeense stuwmeren praten zijn deze niet zelden een beetje gereserveerd. Stuwmeren hebben een wat negatieve klank: “een groot diep meer met bijna geen leven, steil aflopende oevers met een rondweg waar je verder weinig kunt beginnen”.

In Extremadura liggen veel meren en meertjes en allemaal voorzien van een stuw. Het warme binnenland van Spanje heeft natuurlijk vooral in de zomer een probleem met de watervoorziening, vandaar dat water sparen hier van levensbelang is. Tijdens het bewind van generaal Franco zijn er derhalve veel kleine meertjes bij de dorpen en stadjes aangelegd. Die dienden als een noodvoorraad voor de warme zomer. Bijna elk dorp heeft wel zo’n meertje. Je loopt er gemakkelijk aan voorbij maar vaak krioelt het daar van het leven: boomkikkers en andere amfibieën zijn er algemeen, waterschildpadden zitten op de rotsen, zoetwaterkreeften ruimen het afval. Tegenwoordig worden ze vooral nog gebruikt als kweekvijver voor zeelt. Deze “tenca” zoals hij hier wordt genoemd is een culinaire specialiteit van de streek.

Stuwmeer van de Taag bij Monfragüe

Stuwmeer van de Taag bij Canchos de Ramiro

Er  zijn ook enorme meren aangelegd. Eerst voor de drinkwatervoorziening en een beetje energie. De landbouw profiteert echter vooral van de grote meren. Van hieruit worden de tomaten- en rijstvelden bevloeid. Zonder deze meren zou deze landbouw hier onmogelijk zijn. Het stuwmeer van la Serena is de grootste stuwmeer met een oppervlak van bijna 14.000 hectare.

Een arm van het stuwmeer van la Serena

In  de oudheid deden de Romeinen al niet anders. Een aantal stuwmeren hebben nog de oude Romeinse dam zoals het bekende stuwmeer van Cornalvo en het minder bekende meer van Proserpina. Deze meren dienden vroeger voor de watervoorziening van Mérida waar de aquaducten nog kunnen worden bekeken.

Het stuwmeer van Alange, dicht bij Mérida

Veel van de stuwmeren hebben een grote natuurwaarde. Het stuwmeer van los Canchales is een vogelreservaat. Zo ook het stuwmeer van  Portaje, een van de betere plekken hier om de Spaanse keizerarend te zien. Arrocampo is het bekendst, ook dat is een vogelreservaat. Dit meer is vooral bijzonder omdat het een stabiele waterstand heeft, ideaal voor de ontwikkeling van rietkragen. Het water wordt gebruikt als koelwater voor de kerncentrale.

Ook de  jongere stuwmeren hebben een rijk vogelleven en zijn bovendien vaak een plaatje om  te zien. Hier geen steil aflopende oevers maar juist heel langzaam aflopende oevers waardoor veel vogels de gelegenheid hebben om in het oeverdeel naar voedsel te zoeken, steltlopertjes vinden hier een plek. In de oude bomen die nog in het water staan zitten ijsvogels te kijken of huist een kolonie zilverreigers. Lepelaars behoren hier tegenwoordig tot de broedvogels dankzij deze meren.  In het najaar zijn het ideale foerageergebieden voor de zwarte ooievaar en zijn er heel veel trekvogels te vinden. In de winter overnachten er grote aantallen kraanvogels. Soms vind je bij het struinen uitwerpselen van de visotter ten teken dat er niet alleen vogels zitten.

Een groot aantal meren zijn dus een geweldige plek om naar vogels te kijken. Maar ook zijn het vaak prachtige gebieden voor een wandeling. Rond het stuwmeer van Alcollarín, een van onze favorieten, hebben we een wandelroute beschreven. Landschappelijk gezien is het hier geweldig.

Het stuwmeer van Alcollarín

Vanmiddag waren we nog bij het stuwmeer van Búrdalo, het jongste stuwmeer in Extremadura wat vlak bij onze finca ligt. Heerlijk struinen kun je daar, tussen de loslopende koeien met zonnende karpers in de oeverstrook. In het gebied rond het meer vind je veel oude agrarische gebouwen zoals granieten varkensstalletjes, granieten veekralen etc. En vrijwel altijd ben je alleen.

Struinen tussen koetjes en kalfjes aan het stuwmeer van Búrdalo

Wil je de stuwmeren van boven zien? Dan is er maar één plek. Eigenlijk moet je die gezien hebben wanneer je naar Extremadura komt, bij het kasteel van Puebla de Alcocér heb je een geweldig uitzicht over het stuwmeer van la Serena.

En dan hebben we nog maar een paar meren genoemd. Waar je ook komt in Extremadura,  overal liggen prachtige stuwmeren, vol met leven waar je heerlijk vogels kunt kijken, lekker kunt wandelen of gewoon kunt genieten van de prachtige omgeving.

Het stuwmeer van la Serena vanaf het kasteel bij Puebla de Alcocer op een nevelige dag