Zodra je in Extremadura komt kun je er niet omheen. Uitgestrekte weilanden (dehesas) die vol staan met bomen. Hier en daar staan kurkeiken maar toch vooral met steeneiken met hun karakteristieke grijsgroene blad.

Deze steeneiken lijken door de natuur neergezet maar dat is maar deels waar. Ze vormen  een onderdeel van het extensieve landbouwbeleid van deze streek.

De bodem in de dehesas is vrij arm. Veel groeit er niet behalve de fantastische bloementapijten in de winter en het voorjaar.

Een keer per 6-7 jaar kan er graan worden verbouwd maar lang niet alle boeren nemen deze moeite want de opbrengsten zijn laag. Feitelijk zijn er drie redenen waarom de bomen er staan:

Hout

De steeneiken groeien langzaam maar ze leveren een hele goede kwaliteit haardhout. De hardheid is vergelijkbaar met tropisch hardhout. Iedere winter horen we de motorzagen draaien. Steeds maximaal een uur want dan moet de ketting weer worden geslepen vanwege het harde hout. Ieder dorp heeft een aantal houthakkers die zich zeer behendig in de bomen voortbewegen. ARBO wetgeving bestaat hier dan ook niet.

Zodra de grote takken zijn gezaagd blijft er een enorme berg kleinere takken over. Deze gaan op een brandstapel. Traditiegetrouw worden deze vervolgens verwerkt tot picón, houtskool dus.

Heel veel huishoudens stoken in de winter nog steeds met een stoof. De stoof wordt gevuld met houtskool en onder een tafel met tafellaken geplaatst. De mensen gaan vervolgens aan de tafel zitten en houden zichzelf op die manier warm. Langzaam wordt de traditionele stoof op houtskool, of brasero zoals deze hier heet, vervangen door een elektrische. Hier en daar wordt echter nog steeds traditioneel picón gemaakt.

Picón is de goedkoopste manier om in de winter warm te blijven.

Eikels

Het échte goud van de steeneiken huist in de eikels. De inwoners hier eten ze zelf ook graag maar ze zijn vooral bedoeld voor de varkens. In de herfst worden deze in de dehesa gezet om zich helemaal vol te eten. Door het hoge vetgehalte van de eikels groeien ze in de laatste periode van hun leven flink en bovendien krijgt het vlees de karakteristieke smaak van de eikels. Na de slacht wordt het vlees verwerkt en vooral de hammen zijn waardevol. Doordat de economie inmiddels is verbeterd stijgt de export van de ham enorm. Vooral China is momenteel een grote afnemer.

Schaduw

Omdat de bomen allemaal op een karakteristieke wijze worden gesnoeid groeien ze vaak breed uit en vormen een soort parasol tegen de felle zomerzon. De dieren weten de schaduw zeer te waarderen en vaak zie je ze met grote groepen onder een boom hangen. Dat duurt de hele dag tot de zon zijn kracht wat verliest, dan wordt er weer gegeten.

De steeneiken kunnen enorm oud worden. In de buurt van onze finca staan een paar monumentale bomen van 600 en 800 jaar oud. Prachtige exemplaren waar men hier heel zuinig op is.

Het dehesalandschap is ook beschermd. Wanneer men de bomen wil snoeien is men verplicht om een vergunning aan te vragen. Na het snoeien zien we dan een auto van de regering langs rijden. Een ambtenaar komt dan controleren of de snoei goed is verlopen. Is de snoei niet vakkundig gebeurd dan volgt een boete. Zijn er bomen zonder toestemming gerooid dan kun je je schrap zetten want dan zijn zeer hoge boetes te verwachten. Men wil de dehesas in Extremadura graag zo houden zoals ze nu zijn en dat is wel te begrijpen.